ကမ္ဘာ့ရာဇဝတ်ခုံရုံးကနေ ဖမ်းဆီး အရေးယူခဲ့ရတဲ့ ချီလီ အာဏာရှင် စစ်ဗိုလ်ချုပ်ကြီးပီနိုချေး
စစ်ရာဇဝတ်မှုကျူးလွန်ထားသူတွေကို ၎င်းရဲ့နိုင်ငံအတွင်းရှိတရားရုံးများမှာ အမှုဖွင့်တရားစွဲအရေးယူဖို့လည်းမတတ်နိုင်… တရားစွဲလို့လည်းမရနိုင်တဲ့အခြေအနေမျိုးမှာ နိုင်ငံတကာရဲ့အင်အားများကိုအကူအညီယူကာ အသုံးပြုကြတဲ့နည်းလမ်းတစ်ခုရှိတယ်…။
ကမ္ဘာ့(နိုင်ငံတကာ) ရာဇဝတ်ခုံရုံးကို ၁၉၄၉ခုနှစ်ဂျနီဗာသဘောတူညီချက်နဲ့ မြန်မာအပါအဝင်နိုင်ငံပေါင်း ၁၉၄ နိုင်ငံက သဘောတူလက်မှတ်ရေးထိုးဖွဲ့စည်းခဲ့တယ်။
ချီလီသမ္မတဗိုလ်ချုပ်ကြီးပီနိုချေးဟာ စစ်အာဏာရှင်ဘဝမှမဆင်းခင်မှာ ၁၉၈၀ ချီလီဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေကို အချိန်ယူစိတ်ကြိုက်ရေးဆွဲခဲ့ပြီးနောက် တရားဝင်ပြဌာန်းအတည်ပြုခဲ့တယ်။
ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ်ကလွှတ်တော်မှာ စစ်တပ်ကိုယ်စားလှယ်ခန့်အပ်လို့ရသလို သမ္မတအနေနဲ့ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ်ကို ဖြုတ်လို့မရအောင်ထည့်သွင်းရေးဆွဲခဲ့တယ်။ နောက်ကြောင်းပြန်အရေးယူလို့မရအောင် ခေါင်းစဉ်အမျိုးမျိုးနဲ့ဥပဒေတွေပြဌာန်းခဲ့တယ်။ စစ်ဗိုလ်တွေကိုအစိုးရအဖွဲ့ဝန်ကြီးဌာနတိုင်းမှာ တာဝန်အသီးသီးခန့်အပ်ခဲ့တယ်။
သစ္စာခံလက်ရွေးစင် စစ်ဗိုလ်များစွာကို နိုင်ငံခြားသို့ ပညာတော်သင်စေလွှတ်ခဲ့သလို နိုင်ငံတွင်းရှိ စစ်တပ်အရာရှိကြီးများကိုလည်း အတိုက်အခံအင်အားစုများကို ဖြိုခွဲနှိမ်နှင်းနည်း စာတမ်းများစွာကို ရေးသားပြုစုစေခဲ့တယ်။ အတိုက်အခံနိုင်ငံရေးသမားများနဲ့ ဆန့်ကျင်တဲ့ပြည်သူလူထုတွေကို နည်းလမ်းအမျိုးမျိုးနဲ့နှိပ်ကွပ်ပြီး ပုဒ်မမျိုးစုံတပ်ကာနှစ်ရှည်ထောင်ချခဲ့တယ်။
အချိန်ကြာလာသည်နှင့်အမျှ နိုင်ငံတကာအကြွေးတွေများလာပေမယ့် ချီလီနိုင်ငံသူနိုင်ငံသားအများစုကတော့ တဖြည်းဖြည်း ဆင်းရဲကြပ်တည်းလာတယ်။ အလွန်အံ့သြစရာကောင်းသည့်အချက်မှာ တိုင်းပြည်ကိုချစ်၍ ကယ်တင်နေတယ်ဆိုတဲ့ စစ်ခေါင်းဆောင်အသိုင်းအဝိုင်းတစ်စုကတော့ ချီလီပြည်သူလူထုအများစုတွေရဲ့ဘဝနဲ့ တိုက်ရိုက်ပြောင်းပြန်အချိုးကျဖြစ်ကာ အတိုင်းအဆမရှိအောင်ချမ်းသာခဲ့တယ်။
ဗိုလ်ချုပ်ကြီးပီနိုချေးဟာ ချီလီတပ်မတော်ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ်အဖြစ် ၁၉၉၃-ခုနှစ်မတ်လအထိတာဝန်ယူခဲ့တယ်။ ချီလီစစ်တပ်အကြီးအကဲဗိုလ်ချုပ်ကြီးပီနိုချေးဟာ စစ်တပ်မှအနားယူပြီးသည်နှင့်တပြိုင်နက် ဆီနိတ်တာရာထူး (senator-for-life) ကို ရယူခဲ့တယ်။ ချီလီဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေအရ ပြည်တွင်းမှာအရေးယူဖို့ခက်နေလို့ ၁၉၉၈ခုနှစ်မှာနိုင်ငံတကာတပ်ဖွဲ့က ဖမ်းဆီးခဲ့ပြီးအပြစ်ပေးနိုင်ခဲ့တယ်။
သမိုင်းသင်တာ မ အ အောင် ပါ… အမိမြေမှာ သစ္စာပန်းများ ပွင့်လန်းနိုင်ပါစေ…
အရှင်တေဇနိယ (မန်းတောင်ခြေ)
